♥ ՄԵՐ ՄԱՅՐԵՐԸ ♥

 

ԿԱՐՕՏՈՒԹԻՒՆ  ԾՆՈՂԱՑ  ԱՌ  ՀԵՌԱՒՈՐ  ՈՐԴԻՍ

ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԱԲՈՎԵԱՆ

Քեզ յիշելիս սիրտս մեռնում ա ցաւով,

Կրակ ա ընկել ջանս սերոյդ կարօտով,

Էրնեկ կը տամ էն սհաթին՝ որ դու գաս բարով,

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

Աչքս ջուր կտրեց ճամբէդ սպասելով

Ջանս չուռումիշ էլաւ ա՜խ, ա՜խ քաշելով,

Երաբ քեզ էլ կը տեսնեմ ընկած իմ ճտով:

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

Առաւօտն ա բացւում, ինձի խաւար ա,

Իրիկունն ա գալիս, ինձ չկայ չարա,

Բոլոր աշխարքն ուրախ, իմ սիրտս եարայ:

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

Բերնումս խօսք չի կայ,  ո՛չ աչքումս քուն,

Ամէն մէկ թիքէս ինձ քար ա դառնում,

Թէ մեռնիմ՝ էլ ով ա ինձ ճար անում:

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

Ման էկած տեղերիդ երեսս քսելով,

Սիրեկան զատերդ ես մտիկ տալով,

Ջանըհան էլայ, հոգոց հանելով:

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

Ա՜խ էրնակ էն աչքին, որ քեզ տեսնում ա,

Էրնակ էն բերնին՝ որ քեզ հետ խօսում ա,

Մատաղ ըլիմ էն մարդին՝ որ քեզ պահում ա:

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

Անումիդ մեռնիմ եմ ղարիբ որդի,

Էն կաթն՝ որ ծծեցիր, քեզ ղուրբան ըլի,

Քանի դեռ չեմ մեռել, միտ բե՛ր ինձ արի՛:

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

Լաշս գերեզմանում, երկնքումը հոգիս,

Մտկիցս չի՛ գնալ թէ էս աշխարքումս

Քո մէկ բուռ հողի կարօտ մնացի:

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

Թո՛ղ արդարք ու հրեշտակք միշտ ուրախանան,

Դժոխք թէ արքայութիւն ինձ համար մին ա,

Որ քեզ չեմ տեսնիլ՝ որքան աչքս բաց ա:

Աստուած քեզ հետ ըլի, հոգոյս սիրելի:

ՄԵՐ ՄԱՅՐԵՐԸ

Ժագ Յակոբեան

Մեր տուներուն ճոխ ձե՜ռքն էին

Մայրերը մեր...

Եւ այս ձեռքերն, առտու-գիշեր,

Կը պահէին

Թոնիրը հի՛ր, լամբարն՝ արթո՛ւն,

Իլիկը՝ ժի՛ր, օրրա՛նն՝ օրրո՛ւն,

Ամբարն՝ հարո՛ւստ:

Սեղանը՝ լի՛, քիմքերը կո՛ւշտ

Կը պահէին

Հացին համով ու ոսկիով,

Միրգին հոտով ու գինիով:

Եւ նօթիին ու ճամբորդին,

Հրաւէրի պէս դուռը՝ ազա՛տ

Ու մեղրի պէս կուժը առա՛տ

Կը պահէին:

Մեր պահապան մայրե՜րն էին...

Մեր տուներուն վառ ե՛րգն էին,

Մայրե՜րգն էին

Մայրերը մեր...

Արծաթն իրենց ծիծաղներուն

Երբ արեւուն հետ ծնծղայէր՝

Տունը կ՛առնէր խնջոյքի բոյն

Արշալոյսէն մինչ իրիկուն:
Իրիկուան դէմ,
Քնարի պէս մայրերը այս,
Երգերը այս,
Սեմին՝ ժպիտ կը սփռէին,
Գիրկ ու կարօտ կը պարզէին՝
Դժուար օրուան տենդ ու տապէն
Տուն դարձողներն իրիկնային
Ընդունելու
Զով ու շուքովն ովասիսի:
Կը սրբէին անոնց ճակտէն
Քիրտն ու փոշին:
Թաշկինակով մը մայիսի
Եւ հօր ուսէն կ՛առնէին վար
Առօրեայի բեռը կապար
-Լե՜ռ մը կապար-
Որ անոր սիրտը խոնջահեւ՝
Շուշաններո՛վ լեցուի թեթեւ:
Մեր հրեշտակ մայրե՜րն էին...

Մեր տուներու գարո՜ւնն էին
Մայրերը մեր...
Մայիսն իրենց կը դարձնէր
Ածուն՝ դալա՛ր՝
Ծաղիկներով
Օրրոցը՝ վա՛ռ՝
Մանկիկներով:
Մեր մայիսեան մայրե՜րն էին...

Մեր հիւղակին կախարդն էին.

-Զայն դղեակի կը փոխէին:

Մեր պարտէզին վարդերն էին.

-Հարսի նման կը պչրէին

Մետա՜քս, մետա՝քս:

Ընտանիքին զարդերն էին.

-Պուպրիկի պէս կը պճնէին

Դահլիճը տան,

Հարսը կեսրան:

Եւ բամբիշի կարթեր էին.

-Իրենց յօնքով, իրենց կոնքով,

Խաղ ու ժպիտ կը շարժէին

Հաջաղին տակ,

Կը պահէին իշխան փեսան

Իրենց սրտին մօտ յաչախկոտ.

Իրենց լեզուին նազ ու սազով

Ու կեռասով՝

Մինչեւ ի մահ նո՛յն մէկ բարձին

Կը գերէին իրենց արքան...

Մեր հարսենի մայրե՜րն էին...

Մեր տուներուն արե՜ւն էին

Մայրերը մեր,

Առաւոտեան բարե՝ւն էին...

Իրենց շողերը մեղուագոյն

Երբ զարթնէին

Մութն ու լուսուն՝

Տունը ամբողջ կ՛ըլլար ճրա՛գ

-Կը բոցկլտա՝ր,

Տունը ամբողջ՝ հազար փեթակ

-Կը թովռա՜ր:

Նոր օրուան մը ղօղանջն էին,

Որ կը կանչէր

Մէն մի տնուորն յատուկ գործին

Ու դպրոցին:

Եւ օրն ի բուն,

Աշխատանքի ողջ ու անխոնջ

Խոխոջ էին

Ալի՛ք ալի՛ք՝

Խոհանոցէն մինչեւ մահիճ,

Ծառայութեան թռիչք էին

Առանց թառի ու դադարի՝

Շեմէն տանիք:

Մեր մեղուաջան մայրե՜րն էին...

Մեր տուներուն ի՜նչը չէին

Մայրերը մեր...

Հաւատարիմ ստուերն էին

Իրենց այրին:

Համբոյրով մը գնորդն էին

Անոր խինդին,

Նուռ ժպիտով

Մը՝ յաճախորդն անոր ժպտին

Եւ արցունքով

Մը՝ բաժանորդն անոր վիշտին:

Կը բաժնէին բաժա՛կը նոյն

Մեղր ու դիրտի,

Կեանքի բոլոր վայրկեաններուն

Ու վայրերուն:

Առնանման, արիասիրտ
Ընկերն էին զէն ու զրահի,
Կեանք ու մահի:
Օ՜, մեր մայրերն առաքինի,
Որ փափկասուն էին, թէեւ,
Բայց գիտէին կռուի՛լ նաեւ
Կտրի՛ճ իբրեւ՝
Իրենց կտրիճ մարդուն կողքին
Պապենական հողին համար
Մեռնի՛լ նաեւ
Խաչին համար՝
Կոխկոտելով խարոյկ, Եփրատ
Թէ խորխորատ.
Զի փափկագոյն էին թէեւ,
Բայց կանացի մորթին ներքեւ
Ունէի՛ն եւ Հայկի հոգի,
Վագրի ոգի:
Վա՛յ մայր էին...
Պարկեշտութեան պատնէշ էին,
Զոր ո՛չ զէնք կրնար պատռել.
Ու պատիւի զրահ էին,
Զոր լոկ մա՛հն էր կարող փշրել...
Մեր մարտիրոս մայրե՛րն էին...

Մեր տուներուն մայրե՛րն էին,
Մայրերը հայ...
Ջինջ Մայրենին իրենց շուրթին
Ի՜նչ չէր եւ դեռ ի՜նչ չէր ըլլար
Իբրեւ նեկտար,
Իբրեւ քնար:
Երբ ժպտէին՝
Երկինքն որպէս թէ վա՜րդ շաղէր
Ու վա՜րդ շողար.
Իսկ երբ լային՝
Կարծես իրենց ամբողջ հոգին
Գոհա՜ր գոհա՜ր
Կը գլգլար
Երդիքն ի վար...
Համբոյրները իրենց սիրոյն՝
Զաւկի ճակտին հեշտ հուր էին,
Դուստրի այտին՝
Վարդանման փրփուր էին,
Իսկ ամուսնի
Սրտին անոյշ սուր էին միշտ...
Ծոց մ՛ունէին,
Որ ծո՜վ մըն էր սիրոյ անծայր,
Գիրկ մ՛ունէին,
Որ գի՛րք մըն էր սուրբ մայրութեան...
Մեր սիրասուն մայրե՜րն էին...

Մեր տուներուն տաճա՜րն էին
Մայրերը մեր...
Աղօ՜թք աղօ՜թք
Կը պահէին սկիհը վե՛ր
Ամառ-ձմեռ,
Որ չարը տան չմերձենա՜յ
Իրենց հոգին
Կը վառէին իբրեւ կանթեղ
Առտու-գիշեր,
Որ մութի տեղ՝
Լոյս Աստուծոյ գութը իջնէ
Հայոց ազգին:
Իրենց խորան սրտին վրա՛ն
Կը բռնէին գմբէթն ողջ տան,
Որ հաւատքի սիւնին վրայ
Հայ Ընտանիքն անքա՛նդ մնայ
Եւ ըլլայ սո՛ւրբ ադամանդեայ...
Ու մոմ առ մոմ կը հալէին,
Որ որդիներն իրենց լոյսով
Ջա՛հ դառնային,
Բաշխուէի՜ն
Մութ ու ծարաւ մէն մի անկիւն
Եւ չորս ծագուն:
Կիրակմուտքին.
Երբ խնկանման արծարծէին
Բորբ հաւատքի իրենց շունչով,
Անգիր Նարեկն իրենց շուրթին
Կը դառնար խո՛ւնկ
Ու կը մխար աղերսագին՝
Արցո՜ւնք արցո՜ւնք:
Մեր հոգեւոր մայրե՜րն էին...

 
Մեր տուներուն օրհնէնքն էին
Մայրերը մեր՝
Ծուխին հանգոյն բուխերիկին
Իրիկնային:
Եւ մթնշաղ էին անոյշ,
Ուր արեւներ կը մաշին՝
Կնդրուկի պէս կ՛անէանան,
Ուր ձեւերը լոյսէն յոգնած
Ալ կը հաշին՝
Մասունքի պէս կ՛իտէանան...
Ակութին շուրջ՝
Ծալապատիկ հեքիա՜թ էին
Եւ գուսանի պէս մագաղա՜թ.
Ոսկիին շուրջ արծա՛թ էին,
Ալպոմ դարձած յո՜ւշ եւ անո՜ւրջ,
Ու հին օրե՜ր,
Գարնան մոխի՜ր,
Անթառամ սէ՜ր
Կը բուրէին:
Վերջին անգամ
Նոր հարսնիքի մ՛երթալու պէս՝
Վերջին գարնան կամ ձմեռուան,
Վերջին կանչին ու փեսային
Կ՛ըսպասէին
Երազային
Տանը շուքին ու շուագին...
Հիմա, շշուկ ու շուք էին
Հին յարկէն ներս,
Ուր հարսի մը լո՝յսն էր ցաթեր
Ծիծաղի պէս,
Ուր նոր մօր մը ե՛րգն էր մտեր
Ծիծառի պէս:
Եւ նոր ծաղկած մանուկներու
Հողմիկն ի վեր,
Աղմուկն ի վեր,
Ալ փսփսուք եւ սիւք էին
Մայրերը մեր.
Զի սեւազգեստ եւ լուսածամ
Մամիկ դարձած մայրե՜ր էին,
Սրբուհինե՜ր...

Ո՛վ օրհնութիւն,
Մայրերը մեր
Միշտ օրհնութիւն էին ճերմակ՝
Կտուրն ի վար
Համրիչի պէս շափրա՜կ շափրա՜կ
Կաթող, օրհնող ձիւնին հանգոյն
Երկնաշրչիւն:
Ու շարական իրենց երգէն,
Նշխար ձեռքէն,
Իրենց կեանքի անոյշ բերքէն,
Միւռոնի պէս,
Շուշանի պէս ու ցորեանի՝
Օրհնութիւններ կը ցողէին
Թոռնիկներու վարդ վարդ գլխին...
Մեր օրհնելի,
Օրհներգելի մայրե՝րն էին...

ԱՐԵՒ ՄԱՅՐԱԿԱՆ

Լիւդվիգ Դուրեան

Գիտեմ, արեգակ,

Դու ամէնից շատ մայրերի մէջ ես,

Նրա՜նք են, նրա՜նք,

Որ ծնում են քեզ,

Որ սնում են քեզ գոյության կաթով...

Դու մայրերի մէջ շողարձակում ես

Այն մեծ հաւատով,

Որ կոչւում է սէր:

Միայն մայրերի՜, մայրերի՜ մէջ են

Յար չթուլցող

Ու ծաղկող յոյսեր:

Իսկ այդ յոյսերը

Քո գոյներից են եօթներանգ հիւսւում

Եւ յուզւում, յուզւում

Այն մաքրամաքուր

Ու տաք արցունքից,

Որը կոչւում է արցունք մայրական:

Դու ես, արեգակ,

Մայրութեան վկան,

Ոչ մի մայր առանց քո վկայութեան

Չի ընդարձակում

Չափը իր խղճի:

Դու ամէն մօր մէջ այնքան ես ներկայ,

Այնքան խառնուած նրա խօսքերին,

Որ նրա խօսքը

Նմանւում է միշտ յոյսի հոսքերի:

Այս մեծ աշխարհում

Այս մեծ աշխարհին

Ով ինչ շատ ունի, այն է կամենում...

Իսկ մայրն արեւ է անվերջ կամենում,

Քանզի քեզանից շատ չունի ոչինչ...

Ո՜վ դու, արեգակ,

Դու, սուզուած նրա արցունքներում ջինջ,

Դառնո՜ւմ ես, դառնո՜ւմ

Առաւել մաքուր,

Պայծառ առաւել:

Կարող է, այո՛,

Մայրը պառաւել,

Բայց նա չի թողնի, որ դու պառաւես,

Նա քեզ կը սնի իր աչքի լոյսով,

Որ դու արեգակ,

Միշտ ջահե՜լ վառուես:

ՄԱՅՐԱԿԱՆ ԽՕՍՔԵՐԻՑ

Սիլվա Կապուտիկեան

Իջա՛ր, իջա՛ր իմ գրկից ու ոտք դրիր դու հողին,

Որդի՛ս, վարդո՜վ թող բացուի ճամբէդ ամէն մի քայլին:

Աշխա՜րհ մտիր, աշխարհին դարձիր արեւ-արեգակ,

Թէկուզ հեռւում ցրտահար՝ մայրդ մնայ շուքի տակ:

Թնդա՛ անունդ ամենուր, թէկուզ փառքիդ փայլի մէջ

Վայելքներից արբեցած՝ մոռանաս մօրը քո խեղճ...

Սակայն, որդի՛ս, աշխարհում ոտքդ առնի թէ քարի,

Թէ փորձութեան ամպերից բախտիդ աստղը խաւարի,

Թէ սիրուդ գանձը խլած՝ մութ աչքերը խաբեն քեզ,

Թէ ընկերոջդ դաւելով դու մոլորե՜ս քո ճամբէն,

Թէ թափառես աշխարհում լուռ մոռացուած բոլորից,

Մօրդ յիշիր, ե՛տ արի, արի իմ գի՛րկը նորից... 

 ՀԱՅ ՄԱՅՐ ՄԸ

Խորէն արք. ԳալֆայեանԱ.

Ձըմրան տըխուր այն գիշեր 
Սեփ սեւ մըթնած էր երկին. 
Ցուրտ մէկ քամի կը փըչէր, 
Եւ սառ պատեր էր գետին: 
Ծառոց ճիւղեր մերկ ու չոր՝ 
Անպատըսպար դողալով, 
Շառաչէին սըգաւոր 
Սոսկումն ի սիրտ ազդելով:

Ձըմրան տըխուր այն գիշեր 
Երկնի ծագեալ էր արեւ. 
Ձըմրան տըխուր այն գիշեր 
Հրեշտակ, մարդիկ թեւ ի թեւ, 
ԶԱստուածորդւոյն տօնէին 
Վայրաբերել ի յաշխարհ, 
Փարեալ ի գիրկ սուրբ Կուսին՝ 
Իբր ըզմանո՜ւկ մի խոնարհ:

Ձըմրան տըխուր այն գիշեր 
Տըներ բոլոր մութ էին, 
Բայց տաճարին լուսանցեր 
Բոցաճաճանչ շողային: 
Բոլոր տըներ լուռ կային 
Իբրեւ մէյմէկ գերեզման, 
Բայց բարձրագոչ թընդային 
Յարկք տաճարին աստուածեան:

Հաւատացեալք այն գիշեր 
Իբրեւ զաշխարհ մոռնալով, 
Ամէն հասակ էր վազեր 
Երկնից Մանկան մըսրին քով: 
Կէսք զուարթնոց երգակից 
Աղաղակեն ո՜վսաննայ. 
Եւ այլք հովւաց դասակից՝ 
Սըրտե՜ր բերեր են ընծայ:

Ձըմրան տըխուր այն գիշեր 
Ամէնուն սիրտ էր ուրախ. 
Փայլ շընորհաց երկնաբեր 
Մերժեալ էր ցաւն ու ախվախ: 
Կարծես յայն սուրբ տաճարին 
Զերկրի սփոփմանց անապակ 
Մահկանացուք ըզգային 
Զոգեպարար ըզճաշակ:

Բ.

Այլ հրեշտակային երգոց զուգահետ 
Եւ եկեղեցւոյն օրհնից բերկրաւէտ՝ 
Նաեւ վշտալից ձայն մը այն գիշեր 
Հիւղի մը մէջէն կը թըռչէր ի վեր:

Ձայն մըն էր՝ մոռցւա՜ծ բոլոր մարդկանցմէն... 
Բայց ոչ ընդհատ քաղցր ալէլուներէն 
Եւ զայն ձայն բեկբեկ կը լըսէ յերկնից 
Այն՝ որ միակ յոյսն է կոտրած սըրտից:

Որ խընկոց անո՜ւշ անո՜ւշ բուրմունքէն՝ 
Որք ամպ ամպ ծըխին ի սուրբ Սեղանէն, 
Առաւել սիրով յերթից հոտոտի 
Ի դառըն զըմուռ թըշուառ մէկ սըրտի:

Թըշուա՜ռ մէկ սըրտի մըրմունջն էր եւ այն, 
Մօր մը հառաչա՜նք էր կողկողաձայն, 
Որ քըսան տարուան ի ծաղիկն հասակ 
Այրի մընացած էր որդւով միակ:

Արդ եւ այն մատաղ գեղաբոյս որդին, 
Մօրը բոլոր գանձն եւ յոյս սըրտեկին, 
Դեռ հազիւ գարունն ըսկըսեր կենաց՝ 
Ընկած էր զինչ վարդ ի շունչ փոթորկաց:

Մանկանն օրոցքին քով ծունկ ընկած մայր, 
Պաղեալ անդամոց նորա շունչ կու տար. 
Փափկիկ նորա թաթ ի ծոցին ծածկէր, 
Ջերմիկ արցունքովն ըզնա ողողէր:

Թէ շունչ զիւր համայն լինէր կարելի, 
Սըրտէն անցընել յայն սիրտ փարելի, 
Ո՜չ, ոչ դանդաղէր մայրն այն տալ զոգին, 
Շատ էր թէ ապրէր խանդակաթ որդին:

Ո՜հ, ինչո՞ւ զաւկին՝ մայր մը բարեխնամ 
Կարող է տալ կեանք միայն մէկ անգամ... 
Ինչո՞ւ տաք շընչուն՝ տաք արցունքներու 
Չը տուաւ Աստուած ոյժ կենդանատու...

Մէյմ՝ալ անդիէն մօրն այն ցաւագին 
Յականջ հասաւ թինդ ժամու զանգակին. 
Կարծես հրեշտակին լըսէր ընդհրաւէր, 
Արթընցա՜ւ...ցաւէն ըզտօն մոռացե՜լ է՜ր:

Ծածեց ըզճակատն ի քօղ սըգապատ, 
Յանձնեց իւր մանկիկն Աջոյն երկնառատ, 
Եւ դողդոջ քայլիցն ուժ տալով յետին՝ 
Հասաւ ու մըտաւ սուրբ Եկեղեցին:

Տեսաւ որ երկիր եւ երկին բոլոր 
Երանի՜ կու տան Մօր մը երկնաւոր.

 Ինքն ալ ցանկացաւ ասել բան մ՛ուրախ, 
Խե՜ղճ մայր, ու սըրտէն թըռաւ սուր մէկ ա՜խ...

Գ.

«Մա՜յր երկնաւոր, քեզմէ լաւ ո՞վ կըրնայ, ո՞վ 
Մօր մը սըրտին ըզգալ ցաւեր ու խորով... 
Ո՞վ քեզմէ զատ կարող է, Մա՜յր որդեսէր, 
Չորցընել մօր մ՝արցունքներ:

«Որ դու այլ նոյն վիշտ ու վէրքեր քաշեցիր, 
Որ դու այլ նոյն լեղի արցունք թափեցիր... 
Որ դու այլ քո որդւոյդ տեսար մահն ի խաչ. 
Մօր մը լըսէ դա՜ռն հառաչ: 
« Քո մայրենի սըրտիդ խօսի մօ՜ր մը սիրտ, 
Քաշածներէդ իմ քաշածներս առ ի միտ. 
Դու՝ որ Որդւոյդ վերայ ա՜յնչափ դողայիր, 
Աստծո՜յ մը մայր էիր:

«Ըզքեզ զուարթունք կը սփոփէին մըտերիմ, 
Ես ի՞նչ ընեմ, խե՜ղճ կինս, որ մէ՜կն այլ չունիմ. 
Մէ՜կն այլ չունիմ, բայց զերկնատուր այս որդիս, 
Եւ մահ փութայ զըրկե՜լ զիս:

«Մի՛, ո՜հ Մա՜յր, մի՛. դու որ գիտես ի՞նչ անբաւ 
Մօր մը սըրտին որդւոյն իւր մահ կու տայ ցաւ. 
Քո մայրութի՜ւնդ ինձ բարեխօս ու ցաւեր, 
Մանկիկս ինէ մի՛ բաժնէր:

«Եթէ անմահ Որդիդ վըճռած է յերկին՝ 
Որ հրեշտակաց հետ քովն առնու զիմ որդին, 
Ո՜վ Մայր, դո՜ւ այլ ողորմէ՜ մօր մը վերայ, 
Զաւկիս հետ շունչս այլ երթայ:

«Թէ չը կրցայ սովորեցնել ըզքայլել, 
Գէթ ցուցընեմ  նըմա  յերկինըս  թըռչել. 
Հոն քու անւանդ յօրհներգութեանց ալէլու՝ 
Աւելնամք հեղ ձայնք երկու»:

Դ.

Այսպէս հառաչեց մայրն այն վըշտակիր, 
Եւ արցունքներով ողողեց զերկիր. 
Եւ երբ բաւական հեծեց ու լացաւ, 
Տըխուր էր եկած՝ ըսփոփեալ դարձաւ: 
Աղօ՜թք... ոհ, ի՛նչպէս հէգ մահկանացուի 
Դու ըսքանչելի պարգեւ ես երկնի. 
Ո՞ր ցաւ է սըրտի զոր ոչ բըժըշկես, 
Ո՜ր բեռն ա՛յնչափ ծանր զոր ոչ թեթեւես:

Այո՛, ի գահէն մինչ յորբն ու աղքատ՝ 
Ի քո գիրկ դիմեն գըթա՜ծ եւ առատ. 
Եւ երբ թըշուառին յոյս կըտրի ամէն, 
Ո՜վ Աղօթք, յետի՛ն ես դու ապաւէն:

Ե.

Ձըմրան տըխուր այն գիշեր 
Անցաւ, եւ նոր ծագեց օր. 
Օրն այն ձըմրան տըխուր չէր, 
Արեւ փայլէր անսովոր:

Զի երկրէ ճիչ մը պակսած, 
Ու մայրենի մէկ հառաչ, 
Բայց էր յերկին աւելցած 
Երկու ոգւոց քաղցր աւաչ:

Իրիկւան դէմ վառեցան 
Մեռելոց մութ լապտերներ. 
Ու հանգըստեան լըսուեցան 
Շարականներ, սաղմոսնե՜ր:

Եկեղեցւոյն առջեւ 
Սեւ մէկ դագաղ անցուցին, 
Երկու զուարթունք թեւ ի թեւ 
Անուշ հոն քուն լինէին:

 
Մէկմէկու գիրկ պըլլըւած 
Ելեր էին դէմ մահւան, 
Մահ նոյն սըրով էր կըտրած 
Վարդն ու կոկոն անբաժան:

Ո՜հ, անբաժա՜ն իրարմէ 
Երկուքն ի նոյ՛ն հանգչին հող. 
Զերկուսն այլ նո՛յն խոտ ծածկէ, 
Երկուքն այլ նո՛յն կ՛ըմպեն ցօղ: