ՕԳՍԷՆԻՆ ՆԱՄԱԿԸ ☺ Ալփասլան ✉️ՀՈՌՈՓԻԿԻՆ ՆԱՄԱԿԸ ՕԳՍԷՆԻՆ

ՕԳՍԷՆԻՆ ՆԱՄԱԿԸ

Ռամկական բանաստեղծութիւն

 

Իլք պահարին էր, սօխախին վարէն

Էս քեզի օր մը տեսայ բէնճիրէն.

Կըլօխըդ կապած կէճէլիք եազմա,

Կըռնակդ տալլը շապիկ մը պասմա,

Սուռաթըդ փառլախ թիւլպէնտի կըտոր,
Հէմէն կիտես քի մարէի պըտոր...:

 

Ներսիդիս ալթ իւսթ եղաւ մէյ մըն ալ,

Անճախ քի կրցայ պէրանըս պանալ,

Ծանըս ձըգեցի, կիտե՞ս Հոռոփիկ,

-«Թարչին պահարլը նօհուտլու թօփիկ»:

Տուն էրէրցուցիր տուտախըդ քիրազ,

Ըսիր- «Տատընա պագայըմ պիր ազ»:

Տուռը կայնեցայ, վար ինջար հէմէն,

Ան թազէ ֆիտան, չայիր ու չիմէն

Պօյ պօս էնտամըդ, աշկըդ քէսթանէ,

Բիլիճ պօղազըդ, թուշըդ տեսայ նէ՝

Ա՜լ չի տիմացայ- «Կիւզէլ գըզ, ըսի,

Սանա հէլալտըր թօփ, թօփճու, հէ՜փսի,

Բարա իսթէմէզ, եէթէր քի պր սէն
Պէնի կէօրտիւքճէ եիւզիւմէ կիւլսէն»:

 

Պէրանըս կօցվէ՜ր, քէշկէ՛ չըսէի,

Կասկարմիր էղար ա՛լ նառ չիչէյի,

Ներս փախար, տուռը կոցեցիր պիրտէն

Բէնճէրէն կացիր, քաշեցիր բէրտէն...:

Ա՜խ, իշտէ անկէ, ա՛ն օրէն պէրի

Ճիյէրս, ա՛յ Հոռոփ, աշկովըդ կ՛էրի,
Շաշխըն էմ դարձեր, առտու իրիկուն,

Նէ իստէկ ունիմ, նէ ըռահաթ քուն,

Նէ կըլօխս խելք, նէ վըրաս տէրման,

Աշկէս տուրս կ՛ելլայ կիտէս քի տիւման...

 

Ան քանի միտկըս չե՞ս իգար, կիւլիւմ,

Կ՛ըսեմ աս էօմրէն աղէկ է էօլիւմ

Խօվուշը, խախվէն, չարշին, մահալլէն,
Կը նստիմ, կ՛ելլամ ախ վախ ընելէն,

Նէ՛ ըռախին խէր կ՛ընէ, նէ՛ թիւթիւն,

Արխատաշներս կը խնտան պիւթիւն,

Կ՛ըսեն քի՝ «Եազըգ, զավա՛լլը Օգսէն,

Կընիկ մը խուրմիշ ըրեր է էօքսէն

Տուն ալ խուշի պէս սէրսէմ պուտալա,

Պիրազ գօնայըմ ըսիր պու տալա...
 

Տուզախը ինկար, ա՛լ պոռա, կանչէ...»

Չէ՛ վալլահա՛ աս կաշվելու պան չէ:

Մընե՛ր, խըյանէթ, կիւնա՜հ է ինծի,

Աճապ ա՞շք ունիս զէնկինի, մենծի.

Քի մէյ մը ինծի չես նայիր պիլէ...

Էս քեզի էսիր, խուլ խուրպան, քէօլէ,

Մէյ մը վըրանիս կարդա տէրպապան,
Արթըխ տուն ինէ կիտցիր ամէն պան...

 

Էս քեզի տարին տասվերկու ամիս

Հաց, մում, շաբաթը օխա մըն ալ միս

Պակաս չեմ ըներ էս մա՛րդ եմ, հէմ ալ

Կ՛առնեմ, կը ծախեմ հարուր թիւրլիւ մալ

Ձըմեռը՝ միտիա, թորիկ, քարիտէս

Պահարին՝ զէրէն, ֆուլիա խունկի պէս,
Էտքը վախիթը կուգայ չիլէնկին,

Էտքը պօսթանը, խառբուզին սէրկին,

Էտքը խայիսի, շէֆթալի, արմուտ.

Էտքն ալ ուսկումրի, քէֆալ, փալամուտ:

 

Մեր տունէն պակաս չըլլար լաքէրտան,

Կը տատիմ քեզի կը շինեմ ֆիստան...:

Տուն իմին տիւշկիւն հալիս մի՛ նայիր,
Խասըմին հետըդ էրթանք բանայիր

Տէ հոն նայէ քի մէկ հատ մը օլսուն

Կա՞յ Օգսէնին պէս պապայիթ թօսուն:

 

Հոռոփիկ, ներսըս կը վառի ալէֆ,

Վա՜խ ճիվան էօմրիս քի կ՛ըլլայ թէլէֆ,

Հաչան քի քեզի կէօնիւլ տուեր եմ

Քեզի չառնեմ նէ էս կ՛ըլլամ վէրէմ...:

Ներսըս կը պանի թէստէրէ, քէսէր

Մէրհամէթ ըրէ, էկու չէ՛ մ՛ըսեր:

Տուն մէշքիս խուշախ, կըլօխիս մանտիլ,

Էս ֆէնէր ըլլամ, տուն մէջը խանտիլ,

Էս սախսի ըլլամ, տուն զէրէն զիւմպիւլ,

Էս խաֆէս ըլլամ, տուն մէջը պիւլպիւլ,

Տուն տիրէկ ըլլաս, ես եէլքէն պէզի,

Հովը փըչէ տէ փաթտըւիմ քեզի...:

 

Կէնե կ՛ըսեմ քի չեմ դիմանար կոր,

Իշտէ մընացի տէրիյով օսկոր,
Տահա ի՛նչ գըրեմ, հալըս եաման է,

Թախ քի մէքթուպիս ճուղապը գայ նէ,

Պըտոր պէքլէյէմ, ամա չէ՛ չըսես,

Զիրա, խապիլ է, քէտէրէս, խըռսէս,

Կ՛ուզես նէ հաւտա, կ՛ուզես մը հաւտար,

Էտքը կէշութիւն կ՛ըլլայ...: Ա՛ս խըտար:

ԱԼՓԱՍԼԱՆ-ԱՂԵՔՍԱՆԴՐ ՓԱՆՈՍԵԱՆ

 

ՀՈՌՈՓԻԿԻՆ ՆԱՄԱԿԸ՝

 ՕԳՍԷՆԻՆ

Պատասխան՝ Ալփասլանի «Օգսէնին Նամակը»ին

գրեց՝ ՏՐԴԱՏ ՆՇԱՆԵԱՆ (Գրեմ Սիմօն)

Իլք սահաթին էր, մէքթուպըդ առի,

Սիրտըս տող էլաւ, աճապա ըսի,

Ասլան Օգսէնըս՝ մոռցա՞ւ մի ինծի,

Քի ջէյրան պօյով՝ թապլան կլօխին,

Չասնիր կոր ալթըխ, առտուն շաֆախին:

Առտու իրիկուն փէնճիրէս պաց էր,

Քեզ տեսնամ տէյի՝ աշկըս տուրսերն է:

 

Ֆիտան պօյովըդ, տուն պապաեիղիթ

Մեղքս առիր քիմ՝ հետըդ չեղանք ֆիթ,

Մի մեղքըս առնէր, էս ինտո՞ր կըրնամ

Առջի տեսնալուս, հէմէն՝ հա՜ կուգամ

Ըսեմ, դրացիք ի՞նչ պիտոր ըսեն,

Վերջն ալ նամուսըս փարայի մ՛ընեն,

Հետըս ալ տահա՝ մուհապէթ չընեն:

 

Կիտցիր քիմ էս ալ՝ իլք տեսած օրէս,

Սիրտըս չը՛թ ըրաւ, հիչ չելլար միտքէս,

Հէլէ ծանովդ՝ ան ծանիդ ղուրպան,

Պիւթիւն կէնճերուն, կարդայիր մէյտան,

Չինար պօյովդ շէօհրէթ հանեցիր,

Ի՜նչ աղջիկներու սիրտեր վառեցիր:

 

Ամմա ի՜նչ ես տուն... աշկըդ ինծի էր,

Օլսա տա, օ՛ տուր, խաս ալթըն տէյէր

Ըսեր ես չորս դին, ինտո՞ր ընէի,

Չտիմացայ ալ, խալէմըս առի

Ճուղապըս կրեմ՝ Օգսէնիս ըսի,

Սրտիս մէջինը տուրս պիտոր թափեմ

Օլտուգճա օ տուր՝ Օգսէնըս ըսեմ:

 

Ամմա խըյանէթ՝ պիտոր գաս հէլպէթ,

Նըշանիս մատնին պէրէս՝ մուխայէթ,

Նէ էլմաս կ՛ուզեմ՝ նէ ալ պոլանթի

Խալպ եա ճամ ըլլայ՝ կամ տէմիր չիվի,

Կը բաւէ քիմ տուն՝ ծառքըդ տաս ինծի,

Մէյ մ՛ալ տէր պապան կարդա վրանիս

Աղուոր մը կ՛ուտենք միտիա տօլմանիս:

 

Հէմ տահա ինչե՜ր, ինչե՜ր ունիմ էս.

Ի՜նչ մարիֆէթներ, ինչերո՜ւ հավէս,

Երբ քովըս ըլլաս, չորս պատին մէջը,

Լուսն ալ մարի նէ՝ թևերուդ մէջը

Ճէննէթին ճամբան...ա՜խ պիտոր պռնենք

Մինչօք շաֆախը... ա՜խ պիտոր քաշենք

Աս խըտար տէրտին՝ ալ աճին հանենք:

 

Իշտէ Օգսէնըս՝ կիրըս լմնցայ,

Մարած ֆէնէրիդ՝ խանտիլը էղայ

Սախսիդ մէջի՝ մօռ մէնէքշէն էմ

Խաֆէսիդ մէջի՝ ճանլը պիւլպիւլն էմ

Տուն մախառաս էս, էս խըլ եօռղանի

Մինչօք էօմրիս վերջ՝ փաթթուիմ քեզի,

Ալ տէրտ չընես հա՝ պաչիկ մը քեզի:

 

Էկուր ալթըխ տուն՝ ալ չեմ տիմանար

Էկուր Օգսէնըս՝ Հոռոփիկդ տար,

Էկո՛ւր, պէր հետըդ՝ Լիւֆէր ուսկումրի

Աղուոր մը տապկեմ, տանք կլօխ կուլխի,

Չի մոռնաս ամա, քի Սուրբ պսակէն

Առաջ չի կայ հա... ուտել պտուկէն:

 

ճանդ՝ ՀՈՌՈՓԻԿ-1955