mardi 17 mars 2009

ԳԵՂԵՑԻԿԸ


ԳԵՂԵՑԻԿԸ

Գեղեցիկ է ան որ ժպիտ ունի,
Ծիծաղը՝ կարկաչ, ձայնը գեղեցիկ
Նայուածքը քաղցրիկ որպէս եղնկի,
Շունչը՝ մեղմածուփ հով մը պարանցիկ:

Գեղեցիկ է ան զոր կը սիրեմ ես,
Սիրտս ամէնուն հաւասար է բաց,
Որ գան ծաղկիլ հոն թարմ, խնդումերես,
Անկիւն մը կայ դեռ ոչ մէկը հպած...

ԳՈՒՐԳԷՆ ԹՐԵՆՑ

ՄԻ ԴՊԻՔ


ՄԻ ԴՊԻՔ

Գիտէ՞ք որքան թախիծ կայ
Հոգիին խորն այդ տղուն,
Մի դպիք, թող քրքջայ,
Խենդին քրքիջն է բեղուն...

Հոգիին խորն այդ տղուն,
Իջեր եմ ես ու տեսեր,
Երազ մը ծեր նուաղուն,
Ու անկիւն մը փլած սէր:

Ահ՛, մի դպիք այդ տղուն,
Խենդը մինակ կը թողուն:

ՄԱՏԹԷՈՍ ԶԱՐԻՖԵԱՆ

dimanche 15 mars 2009

ՍԻՐԵՑԷՔ ԶՄԻՄԻԵԱՆՍ


ՍԻՐԵՑԷՔ ԶՄԻՄԻԵԱՆՍ

Վարդակարմիր Գողգոթային վեհ գագաթ
Միշտ փալփլող սիրոյ անշէջ ճառագայթ,
Դեռ կ՛ըսպասե՞ս թափել սրտից քու սըլաք,
Զո՞վ կը հսկես, վի՞հ եւ անդունդ թէ՞ կըմախք,
Որ սեւ ժայռից մէջ մարեցաւ այն բեկբեկ
Բարբառն վըսեմ թէ «ըզմիմիեանս սիրեցէք»:

Տնակին դամբանը կ'անհետի ոտնակոխ,
Տնակին մէջ մարի առկայծ կանթեղն հող
Այն մութին մէջ նօթի տըղեկք կը հեծեն.
Դըղեակն խրախ մինչեւ լոյս ջահք կը հիւծեն
Հարուստին կառք ժխորով կ'անցնի սըրարշաւ,
Հէգին դագաղն իւր գերեզմանն լուռ իջաւ:

Գեթսեմանին իջնող հրեշտակն դալկահար՛'
Որ գեղ' ծաղիկ' արցունք ու փառք չը ճանչնար,
Նորա ցուրտ գոգն աղքատ սոսկ կ'ըսփոփի,
Ճոխն եւ տընանկ պատանքին մէջ կ'ըլլան մի.
Կայծակնաթեւ թէ մըրմընչեն մըրրիկներ,
Թէ «սիրեցէք զիրար» հէգն հոս չեն սիրեր:

ՊԵՏՐՈՍ ԴՈՒՐԵԱՆ

ՀԻԱՆԱԼԻ ՏԵՍԱԵՐԻԶՆԵՐ

YouTube - Chaîne de rokirkk

Գ.ԳԱՍՊԱՐԵԱՆԷՆ ԳԵՂԵԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

jeudi 12 mars 2009

ԱՄՊԻ ՏԱԿԻՑ

ԻՄ ԿԵԱՆՔԸ


ԻՄ ԿԵԱՆՔԸ

Անփոյթ ապրեցի ես կեանքս բոլոր'
Մանուկի նման ու թագուհու պէս.
Գուցէ նրանից որ թոյլ եմ իրօք,
Գուցէ նրանից որ ուժեղ եմ ես:

Հեշտ հաւատացի, հաւատացրին ինձ
Ու երբ խաբուեցի, անէծքի տեղակ
Ինքս թաքցրի աչքս նրանից
Որ հայեացքի մէջ չկարդամ մեղայ:

Չ'որոնեցի յամառ ոչ մէկին,
Եւ անհոգ եղայ գտածիս հանդէպ,
Երբեք չհաշուեց իմ հպարտ հոգին
Իր կորուստները անթիւ ու անտես:

Թէ փակել էր պէտք, ես դուռը բացի,
Թէ պահել էր պէտք, ասացի «գնա»,
Թէ կանչել էր պէտք, լռեցի խոնարհ,
Թէ արցունք էր պէտք, ես ծիծաղեցի:

Գուցէ նրանից որ թոյլ եմ իրօք,
Գուցէ նրանից որ ուժեղ եմ ես...
Անփոյթ ապրեցի իմ կեանքս բոլոր
Մանուկի նման ու թագուհու պէս...

ՍԻԼՎԱ ԿԱՊՈՒՏԻԿԵԱՆ

dimanche 1 mars 2009

«ԲԱՆԱՍՏԵՂԾԸ ՊԷՏՔ Է ԳՐԷ ԻՐ ԱՂՕԹԱԾ ԼԵԶՈՒՈՎ»... ԶԱՀՐԱՏ

ԱՂՈՒՈՐ ԲԱՆԵՐ ԿԸ ՊԱՏԱՀԻՆ

Աղուոր բաներ երբ պատահին
ջութակ մը հին
կը թօթափէ իր խուլ փոշին
կը նուագէ մեր մանկութեան երգերէն մին
Աղուոր բաներ կը պատահին
Աղուոր բաներ երբ պատահին
վտակ մը հին
որուն հունն է ցամքեր չորցեր
դարերն ի վեր
Կ'արթննայ իր չոր թմբիրէն
ու կը հոսի գլգլալէն
Աղուոր բաներ կը պատահին
Աղուոր բաներ երբ պատահին
մենք միատեղ
կը նայինք լոյս հորիզոնին
ու պատրաստ ենք վերապրելու մեր կեանքը հին
Աղուոր բաներ երբ պատահին
Աղուոր բաներ կը պատահին


ԱԼԻՔ  ԱԼԻՔ  ՍԻՐՏ

Ալիքդ սիրեմ
Մի ալեկոծիր ու դառնար խենդ ծով
Թի է -կը թրջի

Տալիքդ սիրեմ-
Մի աննպատակ պտտցուր լեռ ձոր
Ձի է- կը խրտչի

ԳԱԼԻՔԴ ՍԻՐԵՄ


Մի սահիր սիրոյ սահմանէն անդին-
Սիրտ է- կ՛երկնչի

Բարիքդ սիրեմ-
Մի տանջիր- անտէր թռչուն է հոգիս

Յանկարծ կը փախչի


ԿԻԿՕ ԿԱՄՈՒՐՋԻՆ ՎՐԱՅ Է

Կիկօ կամուրջին վրայ է
Շոգենաւը տիւթ կ՚ ընէ կ՚ երթայ
Կիկօ բազրիքին յենած կը նայի

Ամէն շոգենաւ գալուն Կիկօ կ՚ ուրախանայ
Կամուրջին վրայ է Կիկօ
Քիթը վեր վեր կը քաշէ
Մարդիկ կու գան – մարդիկ կ՚ երթան
Կիկօ կամուրջին վրայ է

Շոգենաւը տիւթ կ՚ ընէ կ՚ երթայ


ԱՆՑԱՒ

Նստէր էին
Ոտքի ելան
Նորէն նստան

Դագաղ մը անցաւ

ՏԱՆՁԻ ՀԱՄ


Ոմանց քով
անձը ու տանձը
շատ տարբեր չեն իրարմէ

Անձ է թէ տանձ
յայտնի կ'ըլլայ
իր կեղծամէն
ու համէն


ԴԴՈՒՄԻ ՀԱՄ

Ինչ համով հոտով աղջիկ է - ըսի -
- Այո - ըսաւ - շատ կը սիրեմ

Ինչ համով հոտով աղջիկ է - ըսի -
- Այո - ըսաւ - շատ կը սիրեմ

Ինչ համով հոտով աղջիկ է - ըսի -
- Այո - ըսաւ - շատ կը սիրեմ

Բայց շատը դդումի համ կու տայ - ըսի -
- Թող տայ - ըսաւ - դդումը շատ կը սիրեմ
   ՈՉ
Ես ոսկեմատ դերձակ եմ
Ձեր սիրտերն երբ այդքան շատ
Սէր պարփակել չկրնան
Չդիմանան ու պատռին
Կարեմ կ՛ըսեմ - ոչ կ՛ըսէք

Ես յաւակնոտ գրչակ եմ
Կարօտ կ՛երգեմ - սէր կ՛երգեմ
Ձեր աչքերէն յայտնի է
Հազարումէկ տենչ ունիք
Գրեմ կ՛ըսեմ - ոչ կ՛ըսէք

Վարպետորդի ստահակ եմ
Սէր կ՛առնեմ- յոյս կը ծախեմ
Երբ ամէն ինչ չորցեր է
Ու պէտք ունիք պատրանքի
Ճարեմ կ՛ըսեմ - ոչ կ՛ըսէք

Ես պատմութեան ցուցակ եմ
Օր կ՛ըլլայ ետ կը նայիք
Հին սէրերով կ՛օրօրուիք
Շատ են - մէկ մէկ չէք յիշեր
Շարեմ կ՛ըսեմ - ոչ կ՛ըսէք

Ես քմահաճ վտակ եմ
Կը հոսիմ ուր որ ուզեմ
Բոցեր ալ ալք մեծնալէն
Երբ ձեր սրտին գան հասնին
Մարեմ կ՛ըսեմ - ոչ կ՛ըսէք

Ես- լրջութեամբ յագեցած
Ձեր օրերուն- կատակն եմ-
Երբ աշխարհը մութ տեսնէք
Ոստոստելէն կը վազեմ
Կը խոնարհիմ ձեր առջև
Պարեմ կ՛ըսեմ - ոչ կ՛ըսէք

Պատրաստակամ շարժակ եմ
Ձերն ըլլալէն ձանձրացած
Երբ կանգ առնէ սիրտն-անզօր
Բաբախելէն երբ դադրի
Լարեմ կ՛ըսեմ - ոչ կ՛ըսէք

 ՈՉ

Ինծի հաճոյք մը պատճառել կ’ուզե՞ս - Ոչ -
Մշուշ կ’իջնէ ծովուն վրայ - շոգենաւերը կը սուլեն -
Անդին ձուկ մը կը հեծկլտայ -
յետոյ նորէն
համոզելէն
Ինծի հաճոյք մը պատճառել կ’ուզե՞ս - Ոչ -
Մշուշ կ’իջնէ սրտիս վրայ - շոգենաւեր կու գան կ’երթան -
Ոչ մը կտրուկ ու վճռական
Սեւ մուխի պէս կը բարձրանայ -
սակայն նորէն
յամառօրէն

Ինծի հաճոյք մը պատճառել կ’ուզե՞ս - Ոչ -
Շոգենաւեր կ’երթան չեն գար - մինչ մշուշը կը թանձրանայ
Ու սեւ մուխ մը յամառօրէն
Կը կուտակուի մշուշին վրայ -
Ոչ մը դժնէ կ’արձագանգէ
Յետոյ կ’իջնէ ծովուն վրայ

Հեռուներէն
Պզտիկ ձուկ մը կը հեծկլտայ


 ԾՈՐԱԿՆԵՐ
Ես խանութպան – նստեր ծորակ կը ծախեմ
Մարդիկ կու գան մէկ մէկ ծորակ կը զատեն

Ոմանք դեղին – որ երբ բանան արեւ հոսի ծորակէն
Ոմանք ճերմակ – որ վազէ յոյս ձիւնափայլ
Ոմանք ծորակ կ՛ուզեն լոյսի – ոմանք սիրոյ –
շատեր ալ
Համբերութեան կարեկցութեան ազատութեան ծորակներ

Ես իբրեւ թէ կը փնտռեմ – հատ մը կու տամ ըստ բախտի
Ահա կ՛ըսեմ – լաւագոյնն է – քեզի համար զատեցի

Երբ տուն երթան զետեղեն
Ու ծորակները բանան
Ու դիպուածաւ եթէ ջուր գայ եւ հոսի
Կ՛ուրախանան անսահման
Ահա կ՛ըսեն – արեւի ջուրն է ոսկի
Ահա յոյսի – ահա լոյսի կամ սիրոյ
Համբերութեան կարեկցութեան ազատութեան ջուրն է այս
Ու այդ ջուրով երես ու սիրտ կը լուան

Կը խոնարհին ծորակն ի վար – լիայագուրդ կը խմեն
Ես խանութպան – դեռ շատ ծորակ կը ծախեմ


ԱԿԱՆՋ

Այն օրը երբ
Երկինքը վերածուի ականջի մը խոշոր
Պոռացէք-
Պոռացէք ձեր ցաւերը
Պոռացէք որքան կրնաք
Վստահ

Թէ ականջ մը կա ձեր դիմաց
Հոգ թէ անսիրտ
Հոգ չէ թէ անջիղ
Առանց ուղեղի-
Բայց խոշոր-
Ականջ մը Երկինքի չափ

ՉԱՐ ԲԱՆԵՐ 

Գացէք ըսէք չար բաներուն որ չըլլան
Որ չըլլայ թէ պատահին
Կամ երբ ըլլան հեռու մնան մեր այս պզտիկ աշխարհէն
Համն ու հոտը խաթարելու չհասնին

Չար բաներուն բարև ըսէք մեր կողմէն
Ըսէք գիտենք թէ անոնք կան ու միշտ կրնան պատահիլ
Ըսէք գիտենք թէ կրնան
Օր ցերեկով մութ գիշերով յանկարծակի գալ մեզի

Բայց դուք ըսէք չար բաներուն որ չըլլան
Որ չըլլայ թէ պատահին
Կամ երբ ըլլան հեռու մնան մեր այս պզտիկ աշխարհէն

Քանի որ դուք չեք գիտեր ինչ
Քանի անոնք չեն գիտեր ինչ
Սէր ու սիրով
-Մերթ կենսուրախ-շաղ ու շողով
-Մերթ յուսաբեկ-ահ ու դողով-
Շիւղ շիւղի

Շիներ ենք մենք մեր աշխարհը լոյս օրերու հիւրընկալ-
-Պզտիկ աշխարհ մը որ հազիւ հազ կրցեր է պարտկել
Մեր պզտիկ կեանքն ու մեր անդորրը ջերմիկ-
Այս բոլորը գացէք ըսէք չար բաներուն- և ըսէք
Որ չըլլայ թէ պատահին-
Երբ պատահին հեռու մնան մեր այս տաքուկ երդիկէն
Համն ու հոտը խաթարելու չհասնին.
..
ԱՆԿԱՊ ԱՍԱՑՈՒԱԾՔ

Ո՞վ փախաւ
Աչքերուս մէջ ծով փախաւ
Սէր ողողեց ամէն դի
Սիրտս ո՞րու քով փախաւ:

Ո՞վ մնաց
Աչքս ո՞րու քով մնաց
Աղուորներն անցան գացին
Սիրտս միշտ սուգով մնաց:

Հուր ինծի
Հուրը մարող ջուր ինծի
Այսքան մօտէն երբ կ՛անցնիս
Գէթ բարեւ մը տուր ինծի:

Բարեւ տամ
Լուսին ուզէ արեւ տամ
Պոկեմ բերեմ երկինքէն
Քեզի երկու հատ թեւ տամ:

Փոթորկոտ
Սէր որ կ՛ըսենք վայրի խոտ
Փրցուր նորէն կը բուսնի
Յանկարծ-մինչեւ առաւօտ:

Հովն ինկաւ
Ամպն արեւուն քովն ինկաւ
Ճայ մը մեռաւ օդին մէջ
Անմահութեան ծովն ինկաւ:

Սեւին հետ
Կը զրուցեմ խեւին հետ
Ամպերուն հետ երբ պառկիմ
Կ՛արթննամ անձրեւին հետ:

Փոկ եմ ես
Փոկին պէս անհոգ եմ ես
Ծոցս պառկիս կը տեսնես
Հինգ աստղով պանդոկ եմ ես:

Հօ՛ ըսէ
Դուն եկուր այո ըսէ
Հեռախօսեմ երբ ձեզի
Դուն գոնէ ալօ ըսէ:

Խոկամ ես
Խոհին ինչպէս տոկամ ես
Ծուռն ըսեմ ճիշդն հասկցիր
Առանց քեզի չկամ ես:

Ո՞րունն ենք
Դուն իմ ես քու գարունն ենք
Վարդի թուփէն փրթած վարդ
Դուն վարդն իսկ ես կոթունն ենք:

Խաղը կայ
Այսօրը կայ վաղը կայ
Օր մ՛ալ կեանքին-կը նայիս-
Ոչ պղպեղ ոչ աղը կայ:

ՔԻՉ ՄԸՆ ԱԼ
Ռ. ՀԱՏՏԷՃԵԱՆԻՆ


Մեր խօսքը միշտ հրաւէր էր – 
գուցէ մաղթանք քիչ մըն ալ-
Կամ թէ տեղի անտեղի խօլ ահազանգ քիչ մըն ալ

Բացարձակէն խուսափող ձեր աչքերուն համար մերկ
Աշխարհի վառ գոյներուն խառնել երանգ քիչ մըն ալ

Կամ թէ մեր խօսքն էր շրջիլ ներաշխարհէ ներաշխարհ
Տալ թախծոտին թափ ու խանդ-

մեռնողին կեանք քիչ մըն ալ
Խօսք ուղղեցինք բոլորին-անոնց որոնց սրտին մէջ
Տարիները -փայլին քով- թողեր են ժանգ քիչ մըն ալ

Յոյսի լոյսի խրախոյսի մասին փողով թմբուկով
Այսքան տարի գրեցինք-հիմա կարդանք քիչ մըն ալ

«Այս գիշեր
Աստուածամօր մեծ պատկերին առջեւ ես
Երկու հատ մոմ վառեցի
Եւ ըսի –
Եթէ քեզ մոմ մը վառել կը բաւէ
Եթէ մոմով մը կատարուին պիտի իղձերս բոլոր
Աստուածամայրս իմ Դուն
Ըրէ այնպէս մը որ հասնիմ երջանկութեան քայլ առ քայլ
Որովհետեւ աւելի լաւ գիտես Դուն
Գիտես թէ ինչ պէտք է ինծի որ երջանիկ ըլլամ ես
Մի մոռնար
Այդ մոմերէն մին ես եմ
Աստուածամօր այսպէս ըսի այս գիշեր
Երբ պատկերին երկու հատ մոմ վառեցի
Ու ըսի-
Այդ միւս մոմն ալ հաւանաբար կը ճանչնաս թէ որունն է
Անոր մասին շատ եմ խօսեր Քեզի հետ
Ան գուցէ
Աստուածամօր կամ Աստուծոյ մասին շատ բան չի գիտեր
Բայց հոգ չէ
Եւ կամ ան
Սա վայրկեանիս լուր չունի թէ մոմ մըն ալ
Իրեն համար վառեցի
Հոգ չէ բայց
Աստուածամայրս իմ Դուն
Ըրէ այնպէս որ ան ալ երջանկութիւնը ճանչնայ
Մի մոռնար
Այդ մոմերէն մին ալ ան է
Ու գիտես թէ զինքը որքան կը սիրեմ » :

Ի ՎԵՐՋՈՅ
Ինչ որ կը խորհիս ճամբուն ընթացքին
ինչ որ կը տեսնես
Ինչ կեանք որ կ՛ապրիս այս կեանքէն անդին
ինչ որ հոն ունիս
Ինչ որ յուսացիր թէ քեզ կը սպասէր
... ինչ որ քեզ կանչեց
Իսկ ինչ որ գտար- ինչ որ սիրեցիր
ինչ որ ուզեցիր
Եւ ինչ որ մնաց քեզի այս աղուոր
Ճամբորդութենէն
Ինչ որ չուզեցիր ոչ իսկ քեզ պատմել
մոռնալու վախէն
Այն որ տակաւին հարցումի մը պէս
հետդ կը տանիս

ԶԱՀՐԱՏ (ԶԱՐԵՀ ԵԱԼՏԸԶՃԵԱՆ)
1924-2007


ԶԱՀՐԱՏի մահուան երկրորդ տարիլիցին առթիւ...

«Ո Չ »
Ես ոսկեմատ դերձակ եմ,
Ձեր սիրտերն երբ այդքան շատ
Սէր պարբակել չկրնան
Չդիմանան ու պատռին
Կարեմ կ'ըսեմ «ո'չ» կ'ըսէք...
Ես յաւակնոտ գրչակ եմ,
Կարօտ կ'երգեմ, սէր կ'երգեմ,
Ձեր աչքերէն յայտնի է
Հազարումէկ տենջ ունիք,
Գրեմ կ'ըսեմ «ո'չ» կ'ըսէք...
Վարպետորդի ստահակ եմ,
Սէր կ'առնեմ յոյս կը ծախեմ,
Երբ ամէն ինչ չորցեր է
Ու պէտք ունիք պատրանքի,
Ճարեմ կ'ըսեմ «ո'չ» կ'ըսէք:
Ես պատմութեան ցուցակ եմ,
Օր կ'ըլլայ ետ կը նայիք,
Հին սէրերով կ'օրօրուիք,
Շատ են մէկ-մէկ չէք յիշեր,
Շարեմ կ'ըսեմ «ո'չ» կ'ըսէք:
Ես քմահաճ վտակ եմ,
Կը հոսիմ ուր որ ուզեմ
Բոցեր ալք ալք մեծնալէն
Երբ ձեր սրտին գան հասնին,
Մարեմ կ'ըսեմ «ո'չ» կ'ըսէք:
Ես լրջութեամբ յագեցած ,
Ձեր օրերուն կատակն եմ,
Երբ աշխարհը մութ տեսնէք,
Ոստոստելէն կը վազեմ,
Կը խոնարհիմ ձեր առջեւ
Պարեմ կ'ըսեմ, «ո'չ» կ'ըսէք:
Պատրաստական շարժակ եմ.
Ձերն ըլլալէն ձանձրացած,
Երբ կանգ առնէ սիրտն-անզօր
Բաբախելէն երբ դադրի,
Լարեմ կ'ըսեմ «ո'չ» կ'ըսէք:
ԶԱՀՐԱՏ
«Զարեհ Եալտըզճեան»