ԶԱՊԷԼ ԱՍԱՏՈՒՐ «ՍԻՊԻԼ»

ԱՆՑՆԵԼՈՒ ՄՕՏ

 

Լոյսի փունջ մը, շող շիւղերու կուռ հիւսկէն,

Հորիզոնէն վար հուր և բոց կը թափէ.

Լերան ծայրը ցոլքեր մութը կը պըրկեն

Ցանցի մը մէջ լայն վերտերով սատափէ:

Քունէն զարթած կ՛երգէ մարին վարուժան

Ոստերն ի վար կախուած բոյնին մէջ տամուկ,

Դաշտերուն մէջ հոյլ հոյլ գառներ կը խըժան

Շաղով օծուած մարմանդներուն մէջ ճամուկ:

Շամբերուն հոծ շուքին տակէն դողդոջուն՝

Դէպի ծովուն ափերն ի վար աւազէ,

Ուր փրփուրին կը նշմարես վախկոտ չուն,

Լուսածիծաղ առուն վէտ վէտ կը վազէ:

Ոչ հմայքէն առուին տենդոտ կարկաջին,

Շողին ցօղին լոյս ծիծաղէն արծաթի,

Ոչ ալ այգուն ջերմ համբոյրէն առաջին

Մեր սրտին մէջ վարդ անուրջ մը կը ծաթի:

Մենք չենք սիրեր կեանքն յորդաշունչ, կենդանի.

Անցնելու մօտ իրերն ըզմեզ կը կարթեն.

Ու կը ցաւինք, երբ բախտն հեռու կը տանի

Ինչ որ երէկ արհամարհած ենք արդէն:

Մենք կը սիրենք, երբ արևը ծիրանի՝

Հսղած, հատած մոմի նման ոգեվար՝

Ալիքներուն գոգն իյնալով շիջանի

Սողոսկելով խարակներէն զառ ի վար:

Ծաղիկները, զոր կը թողունք որ ցամքին

Թօնուտ օդին, ցուրտ արևին տակ աշնան,

Ծառաներու յանձնած կոպիտ խընամքին,

Թոռմելու մօտ՝ կարծես յանկարծ կ՛անուշնան:

Սըրուակները, որոնց բոյրը կը հատնի,

Ալ աւելի մեզ սիրելի կը դառնան,

Ինչպէս դեղնած սիրոյ թղթիկ մը գաղտնի,

Զոր կը պահենք գուրգուրանքով անսահման:

Եւ մեր սէրը ոսկեփետուր թռչուն բիլ,

Զոր անսըւաղ կը լքանենք շատ հեղ մենք,

Երբ թև կ՛առնէ, կ՛ուզէ մեզմէ խուսափիլ,

Դողդըղալով մեր հոգւոյն մէջ կը սեղմենք:

Մըրմունջները որոնք հեռուն կը մարին,

Կոչնակները, հաչիւնն անգամ շուներուն,

Գորշ ամպերն իսկ փակած կապոյտ կամարին,

Մեկնելու մօտ՝ հըմայք մ՛ունին օրօրուն: 

Յուզմունքներն ալ կը վրդո՛վեն մեր հոգին

Եթէ չըլլան երազի պէս թևաւոր.

Եւ կեանքն արդեօք կ՛ըլլա՞յ այնքան թանկագին,

Ա՜յնքան անուշ, երբ չըսպառնայ մահն անոր:

 

 ՈՐԴԻԱԿԱՆ ՍԷՐ

Մի՛ թողուք զիս, յուշե՛ր քաղցրիկ,
Տարէ՛ք, տարէ՛ք մօտ օրրանիս,
Ուր խոնարհած կին գեղեցիկ,
Սրտի մեղրով դիեցնէ զիս:

Մայրիկս է ան, հոգի՛ բարի,
Էա՛կ վըսեմ, քա՛ղցր արարած,
Թէպէտ տըկար, բայց սիրտն արի,
Ժըպտի փոխէ արցունք ու լաց:

Օրրանիս քով իր երգն անուշ,
Զըւարթ շեշտերն աղու ձայնին,
Իր անձնըւէր խնամքներ քնքուշ,
Զիս կը յուզեն բոլորովին:

Գորովանքի իր դերին մէջ,
Հայրիկս միայն է իր ընկեր.
Նոյն սիրտն ունի, նոյն սէրն անշէջ,
Լաւ կ՛ըմբռնէ ամէն պարտքեր:

Հուժկու ձեռքով, ո՜վ հայր, դու միշտ,
Բանաս ակօս աշխատութեան,
Քուկիններուդ օրեր անվիշտ,
Կ՛ընծայես դու մինչ յաւիտեան:

Բի՜ւր օրհնութիւն, մաղթանք այնքան,
Հոգւոյս խորէն կ՛ուղղեմ յաւէտ,
Ձեզ, ո՜վ ծնողք իմ սիրական,
Մաղթեմ ձեզ կեանք երանաւէտ:

Փոխան խնամքին ձեր անձնուրաց,
Ձեզ նըւիրեմ սէր անսահման,
Թող ձեզ խնայէ բախտն իր հարուած
Քաղցրի՛կ ծընողք իմ աննըման:

 

 ԱՐՑՈՒՆՔՆԵՐ

 

Արցունքներ կան, շիթ շիթ, տրտում, մելամաղձոտ,

Որոնք կու լան, կաթկըթելով այտին վրայ.

Ամէն կաթիլ՝ հեծկլտանք մը, կոծ մ՛է թախծոտ.

Իր ցօղին մէջ տառապանք մը կը թըրթըռայ:

Արցունքներ կան, պայծառ ու ջինջ և անխըռով

Որ արեւու նշոյլներով կը փողփողեն.

Ծիածանին անձրևի պէս հանդարտ ու զով:

Երբոր տեղան, օդը բոյր մը կ՛առնէ հողէն:

Լուռ, անշըշուկ խորհրդաւոր արցունքներ կան.

Որ կը բխին հոգւոյն խորէն սիրոյ կարօտ.

Անոնք ցաւեր մեզ կը պատմեն երկայն, երկայն.

Թաղուած սէրեր, զոր կընքած է սուգին նարօտ:

Արցունքներ կան որոնք քըրքիչ ինձ կը թըւին,

Միշտ գոռացող ամպին նըման փոթորկայոյզ,

Որ փայլակներ թօթափելով ծովին, հովին,

Մշուշի պէս կը տարտղնին կեդրոնախոյս:

Արցունք մ՛ալ կայ որ միշտ կ՛այրէ, բայց չի կաթիր,

Հեղուկ բոց մը, բուռն, ըսպառիչ ահեղ կրակ,

Ցամքած արցունք, որ չի հատնիր՝ մինչև մոխիր

Կըտրին աչքերն, հոգին դառնայ կոյտ մ՛աւերակ:

Ո՜վ արցունքներ ամէնքնիդ ալ ես կը ճանչնամ,

Թէև դժբախտ իմ օրերուս յուշերն ըլլաք.

Ջերմ յուզմունքով ըզձեզ կ՛օրհնեմ ես յարաժամ,

Ձեզմով կը զգամ սըրտիս ապրիլն ես շարունակ:

ՄԻ՛ ԸՍԷՔ

Մի՛ ըսէք ինձ թէ բարութիւնն է կեղծիք,
Թէ ժըպիտը կնճիռ մըն է սնգուրուած,
Թէ ոչինչ կայ ազնիւ, ոչինչ գեղեցիկ,
Թէ պատրանք են սէրը, ծաղիկն ու քերթուած:

Մի՛ ըսէք ինձ թոյն է բուրումը գարնան.
Ախտի սերմեր ջուրերն ունին խաժ ակին.
Թէ լուսագեղ ցօղերն ամպրոպ կը դառնան.
Եզերքն է լոկ մեղրը՝ կեանքի բաժակին:

Ո՜հ, մի՛ ըսէք շրթունքները կը ստեն,
Երբ զեղուն հըրայրքներ, գութ ու գորով.
Թէ յոյզն ու խանդ չեն ցայտեր միշտ մեր սրտէն.
Թէ կայծեր են անոնք մտքի մ’անխըռով:

Ո՜հ, մի՛ ըսէք նայուածքները բոցավառ
Չոր քարեր են, սուտակ, զմրուխտ կամ ոբալ,
Որոնք օծուած սուտի փայլովը բուրվառ՝
Գիտեն տրտմիլ, ըզմայլիլ, լալ ու ողբալ:

Ո՜հ, մի՛ըսէք թէ ձայները կը խաբեն
Իրենց անկեղծ հնչիւններովը ծալ ծալ.
Մի՛ ըսթափէք սիրտս իր անուշ տագնապէն.
Թողէ'ք ինծի երազներովս պանծալ:

Մի՛ ըսէք ինձ թէ մարդիկ չեն անձնըւէր,
Թէ շահերով ըստոր լեցուն է աշխարհ,
Եւ ուխտերը, երդումները օդնի վեր
Կը փարատին, ինչպէս թերթեր հողմավար:

Մի՛ մի՛ ըսէք խաւար է ծայրը կեանքին.
Անմահութեան յոյսն աղուոր տենդ մ’է փարթամ,
Թէ հող, մոխիր պիտի դառնայ մեր հոգին...:
Ո՜հ, թողէ՛ք ցընորքներուս հաւատամ:

«ՍԻՊԻԼ» 
ԶԱՊԷԼ ԱՍԱՏՈՒՐ