ԲԱԼԼԱԴ ՄԱՐՏԻՐՈՍ ՍԱՐՅԱՆԻՆ
Լեռ ու քարոտ Հայաստանում
Մի սար անունով մարդ էր ապրում.
Սարից շատեր ծնունդ առան:
Նահապետի անունը վեհ
Որդոց-որդի անմահ մնաց.
Սար անունից տոհմն այդ մեծ
Մինչև օրս էլ Սարյան գրվեց:
Սարյանների Սերգեյ որդուն
Ծնվեց արու մի հատ զավակ.
Մանկան անուն էր հարկավոր.
Շատ փնտրեցին
ՈՒ ընտրեցին
Մարտիրոս' զոհ անվանեցին,
Այդ էլ գուցե նրա համար,
Որ հույսերն են կտրած եղել,
Թե մանկանն այս սև դարում
Չի ունենա երկար խնդում...
Լեռ ու քարոտ Հայաստանում
Մի սար անունով մարդ էր ապրում.
Սարից շատեր ծնունդ առան:
Նահապետի անունը վեհ
Որդոց-որդի անմահ մնաց.
Սար անունից տոհմն այդ մեծ
Մինչև օրս էլ Սարյան գրվեց:
Սարյանների Սերգեյ որդուն
Ծնվեց արու մի հատ զավակ.
Մանկան անուն էր հարկավոր.
Շատ փնտրեցին
ՈՒ ընտրեցին
Մարտիրոս' զոհ անվանեցին,
Այդ էլ գուցե նրա համար,
Որ հույսերն են կտրած եղել,
Թե մանկանն այս սև դարում
Չի ունենա երկար խնդում...
Չխավարեց աստղը մանկան:
Մարտիրոսը երբ մեծացավ,
Տեսավ ազգի ամեն մի ցավ.
Այդ վերքերը նրա հոգում
Բարդվեցին ու լեռ դարձան:
ՈՒ պատանու հոգում զարթնեց
Նկարչական արվեստը մեծ,
Գետի նման
Հորձանք առան
Կտավները Uարյանական...
Մի տեղ գյուղ ու քաղաքներն են,
Գեղակառույց շինությունով.
Մի տեղ խոփան հողերը մեր
Շողշողում են այգիներով:
Մրգերն ասես հյութով լեցուն
Կողովներից ճիգ են անում.
Գույնը նրանց ասես նորից
Կյանք է առել բնությունից:
Մի տեղ բազում դաշտի ծաղիկ,
Մի տեղ վարդ ու զառ մանուշակ,
Մի տեղ գարնան արագիլն է
Բույնը հյուսել գարնան գուշակ:
Եվ մի տեղ էլ մեծ Սևանն է
Ջինջ ու կապույտ երկնքի պես :
Իսկ ամենից վերին մասում,
Որ այդ իրենց շատ է սազում
Դա մեր Մասիսն ու Արագած,
Եղբայրներն են վես ու կանգուն
Որ կաթոգին իրար փարված
Կարծես իրար բան են ասում...
Տե´ս, Մասսի սեգ գագաթին
Թղպոտ ամպն է չալմա կապել,
Կրտսեր երբայր Արագածն էլ
Նրան լույսի շող է նետել...
Ասես կուզի նրա գլխից
Չալմեն հավետ դեն շպրտի,
Որ գեթ մեկ էլ տեսնի եղբոյր
Թագը հավերժ ու գեղանի
Մի ալեզարդ «հսկա» ծերուկ
Ծաղիկների շեն աշխարհում
Լուռ, օրնիբուն պտտրում է նա
Եդեմային պուրակներում:
Մոտենում է ամեն ծաղկին,
Կանաչ թփին, շիվ ու ծաղկին,
ՈՒզում է տալ և համ, և դամ
Մարտիրոսը երբ մեծացավ,
Տեսավ ազգի ամեն մի ցավ.
Այդ վերքերը նրա հոգում
Բարդվեցին ու լեռ դարձան:
ՈՒ պատանու հոգում զարթնեց
Նկարչական արվեստը մեծ,
Գետի նման
Հորձանք առան
Կտավները Uարյանական...
Մի տեղ գյուղ ու քաղաքներն են,
Գեղակառույց շինությունով.
Մի տեղ խոփան հողերը մեր
Շողշողում են այգիներով:
Մրգերն ասես հյութով լեցուն
Կողովներից ճիգ են անում.
Գույնը նրանց ասես նորից
Կյանք է առել բնությունից:
Մի տեղ բազում դաշտի ծաղիկ,
Մի տեղ վարդ ու զառ մանուշակ,
Մի տեղ գարնան արագիլն է
Բույնը հյուսել գարնան գուշակ:
Եվ մի տեղ էլ մեծ Սևանն է
Ջինջ ու կապույտ երկնքի պես :
Իսկ ամենից վերին մասում,
Որ այդ իրենց շատ է սազում
Դա մեր Մասիսն ու Արագած,
Եղբայրներն են վես ու կանգուն
Որ կաթոգին իրար փարված
Կարծես իրար բան են ասում...
Տե´ս, Մասսի սեգ գագաթին
Թղպոտ ամպն է չալմա կապել,
Կրտսեր երբայր Արագածն էլ
Նրան լույսի շող է նետել...
Ասես կուզի նրա գլխից
Չալմեն հավետ դեն շպրտի,
Որ գեթ մեկ էլ տեսնի եղբոյր
Թագը հավերժ ու գեղանի
Մի ալեզարդ «հսկա» ծերուկ
Ծաղիկների շեն աշխարհում
Լուռ, օրնիբուն պտտրում է նա
Եդեմային պուրակներում:
Մոտենում է ամեն ծաղկին,
Կանաչ թփին, շիվ ու ծաղկին,
ՈՒզում է տալ և համ, և դամ
Իր պատկերված նկարներին:
Ինքն էլ ասես ճերմակ ծաղիկ.
Ծաղկաց մեջ, բուժիչ ծոցում
Նեկտար ու զառ թերթիկներին
ՈՒզում է տալ հավերժ օծում:
Օ՜, նա բարի արքան է հար
Գարնանային զառ բնության,
ՈՒր իրեն են գեթ խոնհարվում
Լեռ ու ծաղիկ և ամենայն:
Եվ ահա նա իր արվեստով
Անհավասար խոյանք առավ.
Արագածին ու Մասսին
Հավերժական եղբայր դառավ:
ՍՈՆԱ ԱՐՇՈՒՆԵՑԻ
Ինքն էլ ասես ճերմակ ծաղիկ.
Ծաղկաց մեջ, բուժիչ ծոցում
Նեկտար ու զառ թերթիկներին
ՈՒզում է տալ հավերժ օծում:
Օ՜, նա բարի արքան է հար
Գարնանային զառ բնության,
ՈՒր իրեն են գեթ խոնհարվում
Լեռ ու ծաղիկ և ամենայն:
Եվ ահա նա իր արվեստով
Անհավասար խոյանք առավ.
Արագածին ու Մասսին
Հավերժական եղբայր դառավ:
ՍՈՆԱ ԱՐՇՈՒՆԵՑԻ
